Zona (Gece Yanığı) Nedir? Zona Belirtileri Ve Tedavisi

Zona (Gece Yanığı) Nedir? 

Zona Belirtileri Ve Tedavisi

Halk arasında gece yanığı olarak da bilinen ve şiddetli ağrılara yol açan zona; su çiçeği hastalığına neden olan “varisella zoster” adlı virüsün meydana getirdiği sinir iltihabıdır.

Çocukluk döneminde bulaşıcı hastalıklardan biri olarak geçirilen su çiçeği ilerleyen yaşlarda zona olarak karşımıza çıkabilir. Su çiçeği geçirildikten sonra virüs sinir köklerinde uyur (latent) halde kalır ve ilerleyen yaşlarda bazı faktörlerin etkisiyle aktive olur. Zona olarak karşımıza çıkar.

Zonayı ortaya çıkaran en önemli etmenler bağışıklık sistemini zayıflatan hastalıklar (grip, zatürre, ameliyatlar, güneş yanıkları, travma, kanser, kemoterapi, radyoterapi tedavisi almak gibi) ve aşırı stresdir. Zona nadiren aynı kişide birden fazla kez meydana gelebilir.

Zona belirtileri nelerdir?

Zonanın ilk belirtileri çoğunlukla ağrı ve yanmadır. Ağrı genellikle vücudun tek tarafında ve lokalize olarak mevcuttur. Bunu birkaç gün içinde döküntü izler. Döküntü içi sıvı dolu kabarcıklardan oluşan kızarık plaklar şeklindedir. Belirtiler vücudun sadece bir yarısında yani tek taraflı olur.

Döküntüye çoğunlukla ağrı, yanma bazen de kaşıntı eşlik eder. Nadiren ateş, titreme, baş ağrısı, yorgunluk, kas güçsüzlüğü gibi belirtilere neden olur. Sinirleri etkileyen zona virüsü bazen yerleştiği bölgeye ve hastalığın ağırlığına bağlı olarak işitme kaybı, görme kaybı, yüz felci, enfeksiyon gibi daha ciddi belirtilere neden olur.

Zona yaralarının iyileşmesi 2-3 haftayı bulabilir. Bazen zona geçtikten haftalar ve hatta aylar boyunca buradaki sinirlerde ağrı devam edebilir. Buna postherpetik nevralji(zona sonrası sinirsel ağrı) denir. Ağrının döküntüler iyileştikten sonra da sürmesinin nedeni iltihaplanan sinirin hasara uğramış olmasıdır.

Zona tedavisi nasıl yapılır?

Zona tedavisine ilk 1-2 gün içinde başlanırsa komplikasyonlar önlenebilmekte ve ağrı süresi kısaltılabilmektedir. Tedavide virüse karşı etkili antiviral ajanlar, B vitaminleri, local pansumanlar, kremler ve ağrı kesiciler kullanılır.

İstirahat ve sıvı alınımı iyileşme süresini hızlandırır. Özelliklle 60 yaş üstü hastaların %40’ında post herpetik nevralji görülebilir. Bu dönemde bazı antidepresan ilaçlar ve nöbet önleyici ilaçlar ile ağrı azaltılmaya çalışılır.

Zona bulaşıcı mıdır?

Hastalıkla ilgili bir diğer merak edilen konuda bulaşıcılığıdır. Zona bulaşıcı hastalıklar grubundadır. Henüz sulu aşamada iken zona ile temas eden su çiçeği geçirmemiş kişilere su çiçeği bulaşabilir.

Doç. Dr.Pınar ÖZUĞUZ